Poseł Anna Paluch przeciw prywatyzacji ZEW Niedzica - VII Kadencja Sejmu RP

22 Posiedzenie Sejmu,  28.09.2012r.Debata nad informacją Ministra Środowiska o gospodarowaniu wodami w Polsce w latach 2010 i 2011.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wykorzystanie energetyczne polskich rzek, których potencjalne zasoby energetyczne to 23 mln GWh na rok, jest słabe. Produkcja energii elektrycznej w 2010 r., rekordowym co do przepływów wód, wyniosła zaledwie 2920 GWh. To oznacza wykorzystanie zasobów w 1/4. Obiekty wykorzystywane energetycznie w liczbie około 750 to w większości małe elektrownie wodne o mocy rzędu 1 MW. Taka sieć małych elektrowni wodnych ze źródeł rozproszonych ma swoje dobre strony, bo unika się wówczas strat energii. Niestety brak jest działań rządu w celu racjonalnego wykorzystania i modernizacji tych źródeł energii. (…)

Podam przykład dostępny mojej bezpośredniej obserwacji i ocenie: Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica. Za rządów Prawa i Sprawiedliwości był przygotowywany program konsolidacji tej spółki energetycznej z małymi elektrowniami wodnymi, który mógł dać doinwestowanie sieci małych elektrowni wodnych, a Niedzica ma bardzo dużą akumulację kapitału, produkując energię. Oczywiście pod rządami prezesa nominata Platformy Obywatelskiej w ciągu minionych 4 lat nie zainwestowano ani złotówki w rozbudowę mocy, a trwoni się publiczne pieniądze na malunki na koronie zapory za 400 tys. zł. Gdzie tu jest troska o publiczne finanse, których nie mamy za wiele?
    Jednym z nielicznych jasnych punktów w omawianej dziedzinie  - (…) - jest konstatacja na temat konieczności ważenia interesów pomiędzy energetyką wodną a ochroną przeciwpowodziową. Wytwarzanie energii wymaga utrzymywania wysokiego piętrzenia wody, natomiast ochrona przeciwpowodziowa wymaga utrzymywania rezerwy przeciwpowodziowej, czyli obniżenia piętrzenia.

A zatem dla zbiorników łączących różne funkcje powinno się w sposób właściwy określić priorytety z punktu widzenia potrzeb społecznych, bezpieczeństwa ludzi oraz zagwarantować przez właściwy system prawno-organizacyjny respektowanie tych priorytetów. Mam nadzieję, że pan minister zrobi wszystko, żeby Niedzica w sposób lekkomyślny nie została sprzedana za 1/10 wartości odtworzeniowej.
    Utrzymywanie wód i urządzeń wodnych nastręcza wielu problemów z uwagi na chroniczne niedoinwestowanie gospodarki wodnej. To finansowanie jest oczywiście z budżetu państwa. Pokrywa ono zaledwie około 30% potrzeb. Zresztą co roku przy dyskusji nad projektem budżetu wszyscy zbiorowo, bez względu na przynależnością klubową lamentujemy, jak mało ten dział gospodarki dostaje pieniędzy. To skutkuje znacznymi opóźnieniami w realizacji prac remontowych i konserwacyjnych w obiektach gospodarki wodnej.
 

19 Posiedzenie Sejmu, 26.07.2012r., Informacja bieżąca – polityka energetyczna.

   … Drugie pytanie, na marginesie. Skoro dyskutujemy tutaj o kształcie polskiej energetyki, o różnicowaniu źródeł pozyskiwania energii, to pytam: Dlaczego rząd w sposób tak bezmyślny, krótkowzroczny i bezrefleksyjny pozbywa się spółki ZEW Niedzica działającej w sferze energetyki odnawialnej, ze szkodą dla lokalnej społeczności, zamiast budować wokół niej dużej spółki, która będzie się mogła swobodnie poruszać w tym zakresie? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

15 Posiedzenie Sejmu, 25.05.2012r., Debata nad Koncepcją Przestrzennego Zagospodarowania Kraju.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W odniesieniu do zapisów na str. 139, dotyczących obszarów problemowych w kwestii zagrożeń powodziowych, czytamy m.in. następujący passus: Całkowita pojemność zbiorników retencyjnych, wynosząca 5,7% średniego rocznego odpływu, nie zapewnia możliwości skutecznego reagowania na występujące lokalnie deficyty wody w okresach suszy oraz możliwości ograniczania skutków nadmiaru wód w okresach wezbrań. Rezerwa powodziowa stanowi tylko część całkowitej pojemności zbiorników wielozadaniowych, więc ich wpływ na redukcję fal powodziowych w dużym stopniu zależy od poprawności gospodarki wodnej na zbiornikach w okresie wezbrań.
Stąd moje pytanie dotyczące aktualnej sytuacji: Skoro podstawowe znaczenie ma prawidłowa gospodarka wodna w zbiornikach wodnych, to dlaczego rząd robi wszystko, żeby wyzbyć się władzy Skarbu Państwa nad zespołem zbiorników wodnych Czorsztyn - Niedzica - Sromowce Wyżne, od którego prawidłowej gospodarki wodnej zależy przyszłość całego Podhala, bezpieczeństwa całego Podhala, Nowego Sącza i wielu miast południowej Małopolski? Jest rzeczą oczywistą, że prywatny właściciel nie będzie dokładał należytych starań do prowadzenia prawidłowej gospodarki wodnej.
 

9 Posiedzenie Sejmu, 1.03.2012 r., Pytania w sprawach bieżących,

Pytanie w sprawie powodów prywatyzacji ZEW Niedzica,  założeń i warunków oraz przewidywanych skutków tej prywatyzacji, w szczególności dla bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.

Pytanie złożone wraz z P. Naimskim i M. Kraczkowskim.
    Mam pytanie dotyczące bezpieczeństwa. Panie ministrze, znane są przypadki, opisane przez IMGW w monografii powodzi, prowadzenia niewłaściwej gospodarki wodnej. Znana jest także niestety słabość służb inspekcyjnych naszego państwa. Ostatni przykład - sanepid przez 10 lat nie dostrzegał problemu dodawania soli przeznaczonej do utrzymania dróg do produktów spożywczych. Kto zatem zagwarantuje bezpieczeństwo mieszkańców doliny Dunajca poniżej zapory czorsztyńskiej - Krościenka, Tylmanowej, Łącka i 100-tysięcznego Nowego Sącza?

Jeszcze jeden aspekt - środowiskowy. W zawartych przed laty uzgodnieniach z Pienińskim Parkiem Narodowym wskazuje się, że raz do roku albo co drugi rok powinien być wysoki stan na Dunajcu, bo ekosystem parku pienińskiego przez wieki jego funkcjonowania doświadczał powodzi.
I jedna z ostatnich kwestii, ale nie najmniej ważna: Czy flisacy pienińscy będą musieli zanosić supliki do władz spółki o utrzymanie latem poziomu wody na Dunajcu? Cała społeczność Podhala i Sądecczyzny żyje z Dunajca, żyje z tej rzeki.
Ostatnie pytanie: Po co spółka, która doskonale daje sobie radę (Dzwonek), jest sprzedawana za 1/10 wartości odtworzeniowej tego majątku Skarbu Państwa, który przez lata inwestycji został wytworzony? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
 

Wypowiedź na posiedzeniu Komisji  Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w dyskusji nad Informacją o gospodarowaniu wodami. 12.09.2012r.

(…)Sprawa druga, to kwestia utrzymania zabezpieczeń cieków wodnych, utrzymania urządzeń przeciwpowodziowych. Otóż, panie ministrze, cieszę się, że w tym opracowaniu została uwzględniona myśl, na którą ja wszelkimi metodami staram się zwrócić państwa uwagę przy każdej dyskusji. Chodzi o to, że realizowanie tych dwóch celów, czyli produkcja energii i prawidłowe gospodarowanie wodami, pozostaje względem siebie w całkowitej sprzeczności. Krótko mówiąc – w interesie energetyków jest utrzymywanie jak najwyższego stanu w zbiorniku i nie wypuszczanie wody za darmo, bo woda musi lecieć przez turbiny. Inaczej jest to ewidentna strata dla spółek produkujących energię. One nawet z mocy prawa mają obowiązek tego pilnować. Natomiast w celu prawidłowego gospodarowania wodami czasami trzeba odtworzyć pojemność powodziową, czyli mówiąc kolokwialnie – spuścić wodę. Tak więc te cele zawsze będą ze sobą w sprzeczności.
I jeszcze jedno. To prawidłowe prowadzenie gospodarki wodnej musi mieć jakieś oparcie w przepisach i musi mieć jakieś wsparcie. Inaczej skutkuje to ewidentnym niezapewnieniem bezpieczeństwa ludziom. Ja mam przyjemność mieszkać w najbliższym sąsiedztwie zapory wodnej Czorsztyn-Niedzica. Tam, niestety, dochodzi do bardzo przykrej sytuacji. Otóż zbiornik czy też spółka operująca na zbiorniku ma zostać sprzedana. Minister Skarbu prowadzi od dwóch lat procedurę prywatyzacji. Tylko nikt jakoś nie zająknął się na temat bezpieczeństwa i na temat tego, jak będzie wyglądała prawidłowa gospodarka wodna.
Otóż, panie ministrze, nawet jeśli zostanie wydzielona spółka produkująca energię elektryczną i zostanie oddzielona od zbiornika, to mam jedno podstawowe pytanie: kto będzie łożył na utrzymanie tego zbiornika? Do tej pory spółka działająca na wykonanej inwestycji, produkująca energię, to była o tyle dobra konstrukcja prawna i organizacyjna, że dzięki temu było zapewnione utrzymanie prawidłowej gospodarki wodnej i utrzymanie tego zbiornika. Jeżeli rzeczywiście Minister Skarbu to wydzieli, to ja pana o to pytam. Bo to jest pana zakres kompetencji i najwyższy czas, żeby pan się tutaj na ten temat wypowiedział i w tej kwestii zabrał głos. To jest drugi problem.(…)

Interpelacja nr 3221 w sprawie prywatyzacji ZEW Niedzica, 9.03.2012r.

W związku z prowadzoną procedurą prywatyzacyjną wobec  ZEW Niedzica SA , dawniej Zespół Zbiorników Wodnych  Czorsztyn-Niedzica- Sromowce Wyżne, do naszych biur poselskich napływają głosy wyrażające niepokój i obawę lokalnej społeczności oraz prośby o interwencję poselską.
W przypadku przeniesienia własności ZEW Niedzica S.A. na podmiot prywatny zachodzi uzasadniona obawa, że funkcje przeciwpowodziowe zbiornika  będą kolidować  z funkcją wytwarzania energii elektrycznej, którą z oczywistych względów będzie preferować w swojej działalności podmiot prywatny. Znane  i opisane w monografii powodzi przez  IMGW są przypadki preferowania funkcji energetycznych, czyli dążenia do utrzymania jak najwyższego stanu wody w zbiorniku kosztem jego funkcji przeciwpowodziowych, nawet w sytuacji narastającego zagrożenia powodziowego, kiedy należy odtwarzać pojemność powodziową. Społeczność lokalna, którą reprezentuję  jest pełna obaw, że zagraniczny podmiot prywatny może nie respektować w wystarczającym stopniu wymogów pozwolenia wodno prawnego, zwłaszcza że sankcje przewidziane przez prawo wodne nie są dotkliwe. Zgodnie z art. 88 a ustawy z dnia 18 lipca 2001 Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r.poz.145) ochrona przed powodzią jest zadaniem administracji rządowej i samorządowej, ale po planowanych przez Rząd zmianach własnościowych podmioty publiczne utracą wpływ na prawidłową gospodarkę wodną w obrębie Zespołu Zbiorników Wodnych Czorsztyn- Niedzica-Sromowce Wyżne.     Następstwem planowanej prywatyzacji ZEW Niedzica SA może być zagrożenie bezpieczeństwa mieszkańców gmin położonych w dolinie Dunajca: Czorsztyn, Szczawnica, Krościenko n.D., Ochotnica Dolna, Łącko, Chełmiec oraz miast Stary Sącz i Nowy Sacz.
 
Zgodnie z art.136 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami  w razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości na cele inne niż określone w decyzji o wywłaszczeniu właściwy organ powinien zawiadomić poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę o tym zamiarze, informując go jednocześnie o  możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Natomiast art. 137 tej ustawy stanowi że jeżeli cel wywłaszczenia został zrealizowany tylko na części wywłaszczonej nieruchomości pozostała część podlega zwrotowi. W przypadku Zespołu Zbiorników Wodnych Czorsztyn-Niedzica –Sromowce Wyżne grunty, na których jest zlokalizowany zostały nabyte w trybie art.6 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości,  w drodze umów sprzedaży. Co więcej,  w trakcie realizacji tej inwestycji hydrotechnicznej podjęto decyzję o zmniejszeniu początkowo zakładanego poziomu piętrzenia głównej zapory, czego skutkiem była zmiana rzędnej określającej granice wywłaszczeń z poziomu 537 do 533 m n.p.m. Zachodzi więc konieczność zawiadomienia byłych właścicieli tj. przeprowadzenia stosownych procedur administracyjnych.
 
W opisanej wyżej sytuacji kierujemy  do pana Ministra poniższe pytania:
 
1.      Czy Pan Minister widzi możliwość legalnego zbycia nieruchomości, wobec których toczą się postępowania o zwrot ?
2.      Dlaczego nieruchomości wywłaszczone na cele publiczne t.j. na cele ochrony przeciwpowodziowej mają zostać wykorzystane w sposób sprzeczny z celem wywłaszczenia t.j. na cele produkcji energii ?
3.      W jaki sposób zostanie zapewnione bezpieczeństwo i ochrona przed powodzią mieszkańcom doliny Dunajca poniżej zapory czorsztyńskiej.