Interpelacja nr 14774 w sprawie wydatkowania środków Unii Europejskiej ujętych w perspektywie finansowej na lata 2007-2013

Środki finansowe Unii Europejskiej ujęte w Narodowej Strategii Spójności na lata 2007-2013 dają Polsce jedyną w swoim rodzaju szansę na nadrobienie wieloletnich zapóźnień cywilizacyjnych. Umożliwiają tworzenie warunków do poprawy tempa wzrostu gospodarczego, wzrost zatrudnienia przez rozwój kapitału ludzkiego i społecznego. Ułatwiają zwiększenie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, zwłaszcza w sektorze usług. Dają szansę budowy i modernizacji infrastruktury technicznej, co ma podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów. Umożliwiają wspieranie rozwoju obszarów wiejskich i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Łączna wartość środków europejskich i krajowych zaangażowanych w realizację zadań ujętych w programie na lata 2007-2013 wynosi ok. 86 mld euro. Wydatkowanie tak dużej kwoty wymaga najwyższej staranności i skutecznego systemu kontraktacji i rozliczania. Niestety, po 3 latach dostępności funduszy europejskich rozliczono zaledwie 6,3% dostępnych pieniędzy. Ta sytuacja budzi poważny niepokój o to, czy nie występuje zagrożenie utraty środków.
   Proszę zatem Panią Minister o odpowiedź na poniższe pytania:
   1. Jaki jest plan wydatków środków pomocowych Unii Europejskiej na rok 2010?
   2. Proszę o podanie planu wydatków do końca obowiązującej perspektywy finansowej 2007-2013, z rozbiciem na poszczególne lata, programy operacyjne, z uwzględnieniem zarówno krajowych programów operacyjnych, jak i programów operacyjnych realizowanych w poszczególnych województwach.
   3. Czy i ile razy były korygowane plany finansowe wydatkowania środków pomocowych Unii Europejskiej w perspektywie 2007-2013 w poszczególnych programach operacyjnych i regionalnych?
   4. Jeżeli przedmiotowe plany były korygowane, proszę o ich przedstawienie także w pierwotnej postaci, tj. przed sporządzeniem korekt.
   5. Czy istnieją opóźnienia w zatwierdzaniu projektów do realizacji przez Komisję Europejską, jeżeli tak, to jakie są tego przyczyny, jaka jest skala finansowa tych opóźnień i jak się to rozkłada w poszczególnych programach operacyjnych?  

Odpowiedź ministra rozwoju regionalnego na interpelację nr 14774

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 24 lutego 2010 r., znak: SPS-023-14774/10, przesyłam odpowiedź na interpelację pani poseł Anny Paluch w sprawie wydatkowania środków Unii Europejskiej ujętych w perspektywie finansowej na lata 2007-2013. Dziękując pani poseł za zainteresowanie problematyką wykorzystania funduszy unijnych w Polsce, pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
            Mając na uwadze zapewnienie efektywnego mechanizmu zarządzania finansowego programami operacyjnymi na lata 2007-2013, Rada Ministrów wprowadziła - począwszy od grudnia 2008 r. - system zarządzania poprzez roczne cele certyfikacji wydatków do KE, wyznaczane dla poszczególnych instytucji, którego podstawowym założeniem jest optymalne rozłożenie w czasie realizacji programów operacyjnych.
            Cele te są skonstruowane w ten sposób, by ich realizacja nie tylko zagwarantowała przekroczenie minimalnych wymogów certyfikacji wydatków wynikających z zasady n+3 (których niespełnienie oznaczałoby utratę części środków UE), ale również pozwoliła na uniknięcie znaczącego obciążenia budżetu państwa wydatkami na wdrażanie programów w kolejnych latach, a w szczególności w 2013 r. (tzw. problem roku 2013, tj. skokowego wzrostu minimalnej wartości wydatków koniecznej do certyfikowania do KE do końca 2013 r., wynikający z kumulacji zasady n+3 dla roku 2010 i n+2 dla roku 2011).
            Rada Ministrów, przyjmując w grudniu 2008 r. dokument ˝Plan wydatkowania środków na koniec 2009 r. w programach współfinansowanych z funduszy europejskich w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013˝, wyznaczyła kwotę 16,8 mld zł wydatków certyfikowanych do KE jako globalny cel do osiągnięcia przez wszystkie instytucje zaangażowane we wdrażanie funduszy europejskich na koniec 2009 r. Według stanu na 31 grudnia 2009 r. wartość wydatków kwalifikowalnych, które zostały certyfikowane do KE, wyniosła 16,9 mld zł, co oznacza, że wyznaczony cel został zrealizowany w 101%.
   Ad 1. Wzorem ubiegłego roku Ministerstwo Rozwoju Regionalnego wraz z właściwymi resortami oraz władzami regionalnymi zaangażowanymi we wdrażanie programów operacyjnych na lata 2007-2013 opracowało minimalny cel certyfikacji wydatków do KE na 2010 r. wynoszący blisko 27 mld zł w skali całych Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 (NSRO 2007-2013). Cel ten został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 12 stycznia 2010 r. Mając na uwadze wartość wydatków certyfikowanych do KE do końca 2009 r. (16,9 mld zł), zrealizowanie w pełni wyznaczonego na 2010 r. celu pozwoli na osiągnięcie na koniec bieżącego roku skumulowanego poziomu blisko 44 mld zł wydatków certyfikowanych do KE. Według wstępnych szacunków MRR wspomniana kwota (44 mld zł) zawierać będzie w sobie ok. 36 mld zł wydatków odpowiadających wkładowi UE, tj. podlegających refundacji ze strony KE, co stanowi ok. 13% alokacji środków UE przewidzianych dla Polski na lata 2007-2013 (wyliczenia dokonano przy zastosowaniu kursu EUR/PLN 4,1249).
            Wydatki odpowiadające wkładowi UE to wartość mająca znaczenie z punktu widzenia tzw. zasady n+3/2, z zastosowaniem której będziemy mieli do czynienia po raz pierwszy w 2010 r. Zgodnie ze wspomnianą zasadą strona polska musi rokrocznie (począwszy od 2010 r.) certyfikować do KE wydatki konsumujące określoną część (determinowaną rozkładem alokacji środków przeznaczonej na program między poszczególnymi latami) ogólnej puli przyznanych przez KE środków na dany program. Niespełnienie powyższego wymogu spowodowałoby bezpowrotną utratę części środków unijnych. Z rozkładu alokacji środków UE między lata realizacji poszczególnych programów operacyjnych wynika, że rok 2010 w kontekście spełnienia wymogów zasady n+3 nie niesie ze sobą żadnego ryzyka utraty środków.
   Ad 2. Cele certyfikacji wydatków do KE przyjmowane przez Radę Ministrów ujmowane są w rocznym horyzoncie czasowym. Rada Ministrów na przełomie każdego roku przyjmuje cele wydatkowania na kolejny rok, stanowiące zobowiązanie do wypełnienia przez poszczególne instytucje uczestniczące w systemie wdrażania programów operacyjnych. W związku z powyższym ostatni przyjęty przez Radę Ministrów cel wydatkowania odnosi się do roku 2010 i jest szczegółowo omówiony w odpowiedzi na pytanie 1. Jednocześnie pragnę poinformować, że wieloletnie limity zobowiązań i wydatków związanych z realizacją programów operacyjnych 2007-2013, w podziale na poszczególne lata i instytucje, określone zostały w załączniku nr 16 do ustawy budżetowej na 2010 r. z dnia 22 stycznia 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 19, poz. 102). Poniżej przedstawiam link do ww. dokumentu: http://www.mf.gov.pl/dokument.php?const=5&dzial=32&id=201317&PortalMF=f841a00ee769faf30b7956d245c6a2dc.
   Ad 3-4. Mechanizm zarządzania finansowego przez cele nie zakłada dokonywania modyfikacji w ciągu roku przyjętych uprzednio na ten rok planów finansowych. Zgodnie z powyższym założeniem plan finansowy na 2009 r. nie podlegał żadnym korektom.
   Ad 5. Zgodnie z przepisami art. 39-41 rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 w przypadku tzw. dużych projektów (tj. projektów o wartości powyżej 25 mln euro - projekty środowiskowe oraz 50 mln euro - projekty infrastrukturalne) KE wydaje indywidualne decyzje zatwierdzające je do realizacji. Z dotychczasowych polskich doświadczeń związanych z wydawaniem decyzji przez KE dla dużych projektów w ramach perspektywy 2007-2013 wynika, że przeciętny okres weryfikacji dużego projektu po stronie KE trwa ok. 277 dni roboczych. Spowodowane jest to przede wszystkim prowadzeniem przez KE bardzo dokładnej analizy nadesłanej dokumentacji, co skutkuje w niektórych przypadkach koniecznością przesyłania dodatkowych wyjaśnień przez państwo członkowskie.
            Oczekiwanie na wydanie decyzji przez KE nie wstrzymuje jednak realizacji projektów po stronie państwa członkowskiego. Jednym z działań zawartych w pakiecie działań antykryzysowym KE w ramach polityki spójności było wprowadzenie od 2009 r. możliwości rozliczania wydatków poniesionych na realizację projektów dużych jeszcze przed decyzją KE. Decyzja KE ma zatem istotne znaczenie formalne, niemniej jednak oczekiwanie na jej wydanie nie oznacza opóźnienia w prowadzeniu prac w ramach projektu w państwie członkowskim.
            Pozostaję w przekonaniu, że przedstawione powyżej informacje w pełni odpowiadają na pytania pani poseł. Jednocześnie pragnę wyrazić gotowość do dalszej współpracy na rzecz szybkiego i efektywnego wykorzystania przez Polskę dostępnych środków europejskich.  
Zobacz więcej interpelacji »
Copyright © 2005-2024 Anna Paluch