Interpelacja nr 12802 w sprawie stanu regulacji prawa własności nieruchomości gminnych, które na mocy odrębnych przepisów przeszły na własność Skarbu Państwa i stanowią obecnie własność gmin, a nie mają założonych ksiąg wieczystych

Ustawa z dnia 7 września 2007 roku o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, a w szczególności jej art. 1 nakłada na Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji obowiązek sporządzenia zestawienia zbiorczego nieruchomości, które na mocy odrębnych przepisów przeszły na własność Skarbu Państwa  i stanowią jego własność albo własność  jednostek samorządu terytorialnego,  a wobec których prawo własności nie jest ujawnione w księgach wieczystych.
            Powstałe zestawienie  zawiera m. in. dane o nieruchomościach, które  obecnie są we władaniu gmin.  W szczególności według  danych z ewidencji gruntów i budynków gminy są właścicielami 856300 nieruchomości, o łącznej powierzchni 1 002 223 ha.  Według tegoż zestawienia zbiorczego  objętych księgami wieczystymi  jest 800 882 nieruchomości o łącznej powierzchni 756 929 ha. Powyższe dane wskazują na bardzo poważne niedociągnięcia w stanie regulacji i ujawnienia prawa własności gmin: co do  łącznej powierzchni nieruchomości – 245 294 ha t.j. 24.5%, a co do liczby nieruchomości 55 418 nieruchomości t.j. 6.5%.
            Ustawa weszła w życie 19 listopada 2007 roku, a zatem w listopadzie 2009r. mija termin nałożony przez art. 2. ust.3 ustawy na organy gmin właściwe w sprawach gospodarowania nieruchomościami, zobowiązujący je do złożenia we właściwych sądach rejonowych wniosków o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości wraz  z dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu tego prawa. W związku powyższym kieruję do Pana Ministra następujące pytania:
            1. Czy Pan Minister dysponuje danymi, w jaki sposób postępuje realizacja  obowiązku nałożonego przez art. 2.ust.3. ustawy na  wójtów, burmistrzów i prezydentów miast?
            2. Czy obowiązek ten zostanie wykonany w zakreślonym ustawą terminie?
            3. Czy wójtowie , burmistrzowie i prezydenci miast wywiązują się w sposób zadowalający z obowiązku przekazywania comiesięcznych informacji o postępach w procesie składania wniosków o  dokonywanie wpisów w księgach wieczystych, czyniąc zadość wymaganiom zapisanym w art. 4 ustawy? 

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji - z upoważnienia ministra na interpelację nr 12802

Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do pism z dnia 27 listopada 2009 r., sygn. SPS-023-(12801, 12802, 12803/09), przekazujących interpelacje posła na Sejm RP pani Anny Paluch w sprawie stanu regulacji prawa własności nieruchomości, które na mocy odrębnych przepisów przeszły na własność Skarbu Państwa, a nie mają założonych ksiąg wieczystych; stanu regulacji prawa własności nieruchomości gminnych, które na mocy odrębnych przepisów przeszły na własność Skarbu Państwa i stanowią obecnie własność gmin, a nie mają założonych ksiąg wieczystych; obowiązków nałożonych na starostów wynikających z wejścia w życie ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
            Na wstępie wskazać należy, iż minister spraw wewnętrznych i administracji, w ramach realizacji ustawy z dnia 7 września 2007 r. o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 191, poz. 1365, z późn. zm.), przedstawił Radzie Ministrów informację dotyczącą realizacji tej ustawy. Przedmiotowy dokument przyjęty przez Radę Ministrów na posiedzeniu w dniu 17 listopada 2009 r. przedstawia m.in. stan wywiązywania się z (wynikającego z art. 4 ust. 1 ww. ustawy) obowiązku składania we właściwych sądach rejonowych wniosków o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego na dzień 19 sierpnia 2009 r.
            Wojewodowie przekazali wówczas do ministra spraw wewnętrznych i administracji łącznie 92 sprawozdania. Z analizy sprawozdań wynikało, że do sądów rejonowych złożonych zostało (przez właściwe jednostki) 118 360 wniosków o ujawnienie prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. W Informacji przedstawiony został także podział liczby wniosków na poszczególne województwa.
            Pragnę jednocześnie poinformować, iż oprócz danych uwzględnionych w przedmiotowej informacji dotychczas do MSWiA wpłynęło 14 sprawozdań. Z analizy sprawozdań wynika, iż od dnia 19 sierpnia 2009 r. do wydziałów wieczysto-księgowych sądów rejonowych złożono w związku z przedmiotową ustawą 25 722 wnioski oraz wnioski dotyczące 105 920 działek (większość wojewodów w sprawozdawczości wykazywała liczbę złożonych wniosków, stąd liczba 25 722, natomiast niektórzy przedstawili sprawozdanie w odniesieniu do działek bez wskazywania, ile zostało złożonych wniosków - jednym wnioskiem może być objęta 1 lub więcej działek).
            Ponadto wskazać należy, że nie wszyscy wojewodowie w sprawozdaniach stosowali podział na poszczególnych reprezentantów sektora publicznego lub też często podział ten był różny. Dlatego też nie jest możliwe wyszczególnienie danych odnośnie nieruchomości będących własnością poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego lub nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, o których mowa w przedmiotowej interpelacji.
            Podkreślić należy, iż stosownie do art. 2 ww. ustawy termin złożenia we właściwych sądach rejonowych wniosków o założenie lub wpis do księgi wieczystej wynosi 24 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy. Niemniej jednak na starostach i innych reprezentantach Skarbu Państwa nadal ciąży obowiązek ujawniania w księgach wieczystych stanu prawnego nieruchomości, w stosunku do których podstawę wpisu własności nieruchomości Skarbu Państwa stanowi orzeczenie sądu stwierdzające nabycie własności nieruchomości z mocy prawa. Termin złożenia wniosku wynosi w tym przypadku miesiąc od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego prawo własności na rzecz sektora publicznego.
            Zgodnie z art. 4 ust. 2 przedmiotowej ustawy wojewodowie składają ministrowi spraw wewnętrznych i administracji kwartalne sprawozdania z obowiązku składania wniosków o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności przedmiotowych nieruchomości. Miesięczne sprawozdania starostów, wójtów, burmistrzów, prezydentów miast gromadzone są natomiast przez wojewodów (art. 4 ust.1 ustawy).   Zobacz więcej interpelacji »