Wystapienie 2011-05-25, 93 pos., 1 dz

3 pkt porz. dz.: 

Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Teryt.i Pol. Reg. o senackim projekcie ustawy o zm.ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dr. nr 3610 i 4176).

Poseł Anna Paluch:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko mojego Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zawartego w druku nr 3610. Projekt jest krótki, zawiera tylko dwa artykuły, a stanowi wykonanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 lutego ub.r., sygn. akt P 58/08, stwierdzającego niezgodność art. 37 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z art. 2 i art. 32 Konstytucji RP.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził mianowicie niezgodność art. 37 ust. 1 z konstytucją w takim zakresie, w jakim wzrost wartości nieruchomości, po uchwaleniu planu zagospodarowania przestrzennego, odnosi on - ten artykuł - do faktycznego sposobu wykorzystywania tejże nieruchomości przed uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w sytuacji gdy przeznaczenie tej nieruchomości zostało w tym planie określone tak samo jak w planie miejscowym uchwalonym przed dniem 1 stycznia 1995 r., który utracił moc prawną z powodu upływu terminu określonego w art. 87 ust. 3 ustawy.
Przypomnę, że plany miejscowe uchwalane przed dniem 1 stycznia 1995 r. były sporządzane i uchwalane w oparciu o przepisy ustawy o planowaniu przestrzennym z 12 lipca 1984 r., czyli jeszcze za poprzedniego politycznego systemu prawnego, w oderwaniu od prawa własności terenów, o których przeznaczeniu przesądzały. Zmiana ustawy, prawa w zakresie planowania przestrzennego - dokonana w 1994 r. - zawierała przepis o utracie obowiązującej mocy dotychczasowych planów miejscowych. Terminy wygaśnięcia planów były przedłużane. Ostateczny termin zawiera przepis przejściowy do ustawy z 2003 r., czyli przepis zawarty w art. 87 ust. 3. Pomimo to wiele gmin nie podjęło na czas prac nad przygotowaniem i uchwaleniem nowych planów.
W rezultacie nastąpiło zróżnicowanie sytuacji prawnej właścicieli nieruchomości położonych na obszarach, na których nowe plany miejscowe uchwalono już po wygaśnięciu planów uchwalonych przed dniem 1 stycznia 1995 r., i tam, gdzie nowe plany miejscowe zastąpiły stare plany jeszcze w trakcie ich obowiązywania. Zróżnicowanie to dotyczy wzrostu wartości nieruchomości po uchwaleniu planu miejscowego i pobrania przez gminy opłaty, o której mowa w art. 36 ust. 4, czyli tzw. opłaty, renty planistycznej. Dla ustalenia wartości nieruchomości nie miało znaczenia jej przeznaczenie w planie wygasłym, tylko aktualny sposób jej wykorzystania, a zatem wyszło na to, że za swoje zaniechanie wykonania obowiązku planistycznego gmina jeszcze pobiera opłatę od właściciela nieruchomości.
Projekt senacki odnosił się do sytuacji wzrostu wartości i spadku wartości nieruchomości, ten projekt, nad którym zaczęły pracować połączone komisje infrastruktury i samorządu terytorialnego i nad którym pracowała podkomisja nadzwyczajna. Przypomnę, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie odnosił się do kwestii rozliczeń między obywatelem a gminą w razie spadku wartości nieruchomości po uchwaleniu nowego planu zagospodarowania. W pracach właściwej podkomisji została uwzględniona również opinia rządu o przedmiotowym projekcie ustawy, która postulowała przyjęcie regulacji tylko w odniesieniu do wzrostu wartości nieruchomości. W tej opinii słusznie zauważono, że pod rządami ustawy z 1984 r. gmina nie miała możliwości ustalania i pobierania renty planistycznej. Takie brzmienie przepisów, jakie ostatecznie przyjęto w sprawozdaniu komisji, czyli brzmienie, które postulował rząd w swojej opinii, sprawi ponadto, że przy uchwalaniu planów organy gminy nie będą się obawiały roszczeń o odszkodowania, czyli możemy mieć nadzieję, że decyzje organów gminy będą podejmowane w oparciu o merytoryczne przesłanki i cele określone w ustawie. Projekt stanowi, że omawiane przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia.
Opinie do ustawy przekazały Polska Izba Inżynierów Budownictwa, Związek Powiatów Polskich, woj. zachodniopomorskie, woj. wielkopolskie i woj. podlaskie. Powiem szczerze, że moje zdziwienie budzi fakt, że brakuje opinii gmin, a omawiany projekt ustawy przede wszystkim dotyczy sytuacji prawnej i finansowej gmin.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój klub będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu połączonych komisji infrastruktury i samorządu terytorialnego. Stoimy na stanowisku, że obywatele mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, a projekt senacki do tego właśnie zmierza. Dziękuję bardzo. zobacz więcej wystąpień »